TiCARi SÖZLEŞMELERDE AŞIRI iFA GÜÇLÜĞÜ

Tüm dünyayı etkisi altına alan ve önümüzdeki aylarda da bu etkilerini sürdürmesi beklenen Covid-19 virüsü, teşkil ettiği tehlike nedeniyle hayatı durma noktasına getirmiştir. Mevcut ekonomik durum ve ticari ilişkilere büyük ölçüde etki etmesi beklenen böyle bir durumda, Türk Borçlar Kanunu’nda yer alan aşırı ifa güçlüğü kavramı ve aşırı ifa güçlüğü halinde sözleşme taraflarının sahip olduğu imkânlar üzerine bir değerlendirmeyi içeren bu yazımızı hazırladık. TBK m. 112 uyarınca borç, hiç veya gereği gibi ifa edilmezse borçlu, kendisine hiçbir kusurun yüklenemeyeceğini ispat etmedikçe, alacaklının bundan doğan zararını gidermekle yükümlüdür. Bu nedenle borçlu, borcun yerine getirilmemesi durumunda kendisine bir kusur yüklenemeyeceğini ispat etmelidir. Ancak bazı hallerde sözleşmeden kaynaklanan edimin yerine getirilememesi elde olmayan sebeplerden kaynaklanmış olabilir. Bu durumda Türk Hukuku taraflara sözleşme ile ilgili konuların tekrar gözden geçirilmesi ile ilgili bazı düzenlemeler sunmuştur. Bunlar mücbir sebep veya beklenmeyen hal gibi durumlardan kaynaklanan imkânsızlık (TBK m. 136) ve aşırı ifa güçlüğü (TBK m. 138) durumlarıdır. Bu durumlardan kaynaklanan sebeplerden dolayı gerçekleşemeyen taahhüdün tekrar masaya oturulup konuşulabilmesi için Türk Hukuku “sözleşmenin değişen şartlara uyarlanması” müessesesini kabul etmektedir.