DÖNÜŞEN TEKNOLOJİ ALIŞVERİŞLERİNDE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ETKİLERİ

Dünya, evrimsel bir süreç yaşıyor ve her şey dijital, sür- dürülebilirlik, dönüşüm, gelecek, ekonomi gibi tüm toplumu ilgilendiren kavramlar üzerinden şekilleni – yor. Tüketici, bir ürünü tüm bu kavramlar üzerin- den değerlendiriyor. En belirleyici faktörlerden olan çevresel duyarlılık ve tasarruf ise tüketicinin gündem maddelerini oluşturuyor. Her ürünün sayısız alternatifi bulunan günümüz dünyasında, bu alternatiflerinden biri de ikinci el ürün olarak öne çıkıyor. Giyimden ev tekstiline kadar… birçok alanda ikinci el kullanıcısı, teknoloji alışverişlerinde de bu alana yöneliyor. Statista’nın verilerine göre, elektronik geri dönüşüm pazarının 2030 yılına kadar 110 milyar doların üzerinde bir büyüklüğe ulaşması bekleniyor. Giderek kendi sektörünü oluşturan alan, tüketici elektroniği firmaları için de fırsatlar barındırıyor. Kul – lanılmayan cihazların değerlendirilmesi sürdürülebilirlik adı- na önemli bir kazanım yaratıyor. Apple, Dell ve HP gibi dev markalar da ürünlerinin yenilenmiş versiyonlarını daha düşük fiyatlarla sunuyor. Yine Statista’nın verilerine göre, küresel ye – nilenmiş ve kullanılmış cep telefonu pazarının büyüklüğünün 2033 yılına kadar yaklaşık 172 milyar dolara ulaşması öngörü – lenler arasında.

TEKNOLOJİ ENDÜSTRİSİ VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK

Elektronik cihazların ve onarımlarının giderek daha pahalı hale gelmesi ikinci el pazarını tetiklerken, tüketiciler normalde karşılayabileceklerinden daha yüksek özelliklere sahip iki yıllık bir telefonu rahatlıkla kullanıyor. Ayrıca, günümüzde kullanıl – mış cihazların satılması ve satın alınması markalar tarafından kolaylaştırılıyor. Bu da tüketicilerin kullanılmış cihazlarını çok cazip fiyatlarla nakde çevirmesine olanak tanıyor. Ürün yaşam döngüsünün iyileştirilmesi ve sürdürülebilirliğin artırılmasıyla ilgili pozitif algı oluşturan ikinci el kullanımı, tüketiciler için değer yaratma adına daha cazip hale geliyor. Entrepreneur’da yer alan ve Minih Şah tarafından kaleme alınan bir makale – ye göre de her geçen yıl atık depolama alanlarını dolduran kullanılmış elektronik miktarının artması, e-atıkların dünya – nın en hızlı büyüyen atık akışı haline gelmesi ve 2030 yılına kadar yaklaşık yüzde 30 oranında artmasının beklenmesi de bunlara önlem alma konusunda pazarı tetikleyen faktörler – den. Statista’nın verilerine göre, dünya çapında önde gelen on teknoloji şirketi arasında Samsung ve Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC), 2022’de sırasıyla yakla – şık 1,41 milyon metrik ton ve 973 bin metrik tonla en fazla atık üretmiş şirketler durumunda. Sadece iki büyük şirketin verileri bile ikinci el kullanımının sürdürülebilirlik açısından önemini gözler önüne seriyor. İkinci el elektronik pazarı, tek – noloji endüstrisini daha sürdürülebilir hale getirmenin önemli bir parçası olarak görülüyor ve hızlı büyümesinden dolayı da çevresel etkilerinin en yoğun olduğu sektörlerden biri olarak kabul ediliyor. Bu bağlamda da tüketiciler ve elektronik pe – rakendecilerin ürün ömrünü uzatmaya ve daha döngüsel bir ekonomik modeli desteklemeye yönelmesi kaçınılmaz oluyor. Bellek ve veri saklama çözümlerinde dünyanın önde gelen üre – ticilerinden olan Kingston elektronik cihazların geri dönüştü- rülmesi ile ilgili EPA’nın (Çevre Koruma Ajansı) “Elektronik cihazların bağışlanması ve geri dönüştürülmesi, kaynaklardan ve doğal malzemelerden tasarruf edilmesine yardımcı olmanın en önemli yolu. Elektronik cihazları güvenle ve doğru biçim – de bağışlamanız veya geri dönüştürmeniz önemli” sözünün de altını çiziyor ve ekliyor: “Aynı zamanda tüketici elektroniği cihazlarının bağışlanması ya da geri dönüştürülmesinin, doğal kaynakları koruduğunu, geri dönüştürülmemiş malzemeler kullanılarak üretilen ürünlerin neden olduğu hava ve su kirli – liğini ve sera gazı emisyonlarını önlediği de gözden kaçırılma- ması gerekenler arasında.”

KONTROLLÜ E-ATIK

E-atık, dünyanın en hızlı büyüyen atık akışı ve ikinci el ürün – lerin bu gidişatı tersine çevirmek için bir fırsat olduğu düşü- nülüyor. E-atıkların miktarı her geçen yıl artarken, miktarın 2030’da 74,7 megatona çıkabileceği öngörülüyor. Altın, palad – yum, gümüş, bakır, alüminyum gibi değerli metaller olan e-a- tıkların değeri yaklaşık 57 milyar dolar. Nitekim, Fransa Enerji ve Çevre Ajansı, yenilenmiş bir akıllı telefonu yeni bir akıllı te – lefona tercih etmenin israfı yüzde 89 oranında azaltabileceğini, aynı zamanda 243 kilodan fazla hammaddenin çıkarılmasını ve 77 bin litre su kullanımını önleyebileceğini tahmin ediyor. Bu da bir insanın 103 yıl içmesi için yeterli su demek. Hal böyle olunca ikinci el ürünlere yönelimin artırılması da ha – yati önem taşıyor. Ülkemizde de Ticaret Bakanlığı tarafından devreye alınan “Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Yöne – timi Hakkında Yönetmelik” ile birlikte yenilenmiş elektronik eşya ithalatının önü açıldı. Buna göre, büyük ev eşyaları, küçük ev aletleri, bilişim ve telekomünikasyon ekipmanları, tüketici ekipmanları, aydınlatma ekipmanları, elektrikli ve elektronik aletler, oyuncaklar, eğlence ve spor ekipmanları, tıbbi cihazlar, izleme ve kontrol aletleri ile otomatlar ithal edilebilecek. Yönet – meliğin ana amacı, elektronik cihazlarının üretim aşamasında geri kazanım ve yeniden kullanıma imkan verecek şekilde ta – sarlanması. Yine yönetmeliğe göre firmalar bu unsurları göze- terek tasarım ve üretim yapacak.

Değerli okuyucumuz,

Bu haberin detayını Business Türkiye dergisinde bulabilirsiniz.